خواص عناب و دانستنی‌های مفید آن
عناب میوه‌ای کوچک و شیرین است که به آن خرمای قرمز یا خرمای چینی هم می‌گویند و در کشور ما بیشتر به عنوان خشکبار، در کنار میوه‌هایی چون توت خشک و خرما و نیز به صورت دم کرده یا همان دمنوش عناب استفاده می‌شود. این بار با خواص عناب و دانستنی‌های مفید آن که لازم است درباره این میوه بدانید، همراه پامیشا باشید.
میوه عناب چیست؟
عناب میوه‌ای کوچک و شیرین و بومی آسیای جنوبی است. که استفاده از آن در تمام دنیا شناخته شده و رونق پیدا کرده است. بیشتر انواع عناب معمولی، بومی چین هستند. و بیش از ۴ هزار سال است که در آن کشور کشت می‌شوند. این میوه‌های گرد کوچک، روی درختچه‌ها یا درختان گلدار بزرگ با نام «Ziziphus Jujuba» رشد می‌کنند. عناب‌ها پس از رسیدن، به رنگ قرمز تیره (عنابی) یا بنفش درمی‌آیند و ممکن است کمی چروک به نظر برسند.
اولین اشاره‌ها به عناب را می‌توان در مجموعه‌ای از اشعار قدیمی چینی یافت. که قدمت آن به قرن ششم قبل از میلاد بازمی‌گردد. همچنین حداقل ۲۵۰۰ سال است. که از آن در چین و سایر نقاط آسیا به صورت دارویی استفاده می‌شود. تصور می‌شود. که عناب حداقل ۳ هزار سال پیش از سوریه و شمال آفریقا سرچشمه گرفته باشد. سپس به سمت شرق، به سوی جنوب آسیا و در نهایت به چین گسترش پیدا کرد. جایی که در آن عناب هنوز به طور گسترده رشد می‌کند.
همچنین درختچه عناب در ماداگاسکار، بلغارستان، برخی دیگر از نقاط اروپا و جزایر کارائیب یافته می‌شود.
درخت عناب
میوه عناب طعم و بافتی شبیه سیب دارد و مانند سیب، صدها گونه مختلف عناب وجود دارد که اندازه آنها متفاوت است. برخی از آنها به اندازه یک گیلاس کوچک هستند، در حالی که برخی دیگر به اندازه یک آلو نزدیک‌تر هستند. همچنین طعم آنها هم می‌تواند متفاوت باشد و از شیرین تا ترش و هر مزه‌ای در این بین را داشته باشد.
در بخش‌هایی از آسیا، به دلیل طعم شیرین و بافت جویدنی عناب، اغلب آنها را خشک کرده و در آب‌نبات‌ها و دسرهای مختلف استفاده می‌کنند. با این حال وقتی عناب به صورت تازه مصرف شود، کالری کمتری داشته و در عوض فیبر و آنتی‌اکسیدان بالاتری دارد. همچنین در طب سنتی و گیاهی، عناب به طور گسترده‌ای برای بهبود خواب و کاهش اضطراب استفاده می‌شود. که در مقاله خواص عناب و دانستنی‌های مفید آن توضیح داده شده است.
ارزش غذایی عناب
میوه عناب کالری کمی دارد، اما سرشار از فیبر، ویتامین و مواد معدنی است.
«سارا تامسن فریرا»، متخصص تغذیه، می‌گوید: «وقتی محصولاتی مانند عناب برای اهداف خاصی در طی صدها سال استفاده می‌شوند، اغلب دلایل خوبی برای آن وجود دارد. غذاها به دلایلی شهرت پیدا می‌کنند، بنابراین یافتن دلیل استفاده تاریخی آنها می‌تواند آموزنده باشد. با این حال، داده‌های تحقیقاتی در مورد عناب در سلامت انسان محدود است و نیاز به تحقیقات بیشتر داریم.»
تامسن فریرا اشاره می‌کند که عناب منبع اصلی ترکیبات فنولیک است. ترکیبات فنولیک، اجزای شیمیایی در غذاهای گیاهی هستند که می‌توانند اثرات مفیدی بر سلامتی داشته باشند. این ترکیبات، آنتی‌اکسیدان‌های قوی هستند، به این معنی که به مبارزه با اثرات رادیکال‌های آزاد در سراسر بدن کمک می‌کنند.
تخمین زده می‌شود که هر ۱۰۰ گرم عناب، بین ۲۷۵ تا ۵۴۱ میلی‌گرم فنول دارد. بهترین منبع بعدی فنول، گیلاس است که حدود ۱۱۴ میلی‌گرم در هر ۱۰۰ گرم فنول دارد.
برخی از ترکیبات فنولی، دارای پتانسیل محافظت از بدن در برابر موارد زیر هستند:
- آسیب به مغز و سیستم عصبی
- سرطان
- بیماری قلبی
- التهاب
- آسیب کبدی
- چاقی
- آسیب پوست
علاوه بر این، هر ۱۰۰ گرم عناب معادل ۳ عدد از این میوه، حاوی خواص و ارزش غذایی زیر است:
- کالری: ۷۹
- پروتئین: ۱٫۲ گرم
- چربی: ۰٫۲ گرم
- کربوهیدرات: ۲۰ گرم
- ویتامین سی: ۶۹ میلی‌گرم (۷۷ درصد از میزان نیاز روزانه بدن)
- پتاسیم: ۲۵۰ میلی‌گرم (۵ درصد از میزان نیاز روزانه بدن)
- آهن: ۰٫۴۸ میلی‌گرم
عناب به دلیل محتوای فیبر بالا و کالری کم، یک میان‌وعده عالی و سالم محسوب می‌شود. این میوه حاوی مقادیر کمی از چندین ویتامین و مواد معدنی است، اما در عوض غنی از ویتامین سی است که ویتامین مهم با خواص آنتی‌اکسیدانی و تقویت‌کننده سیستم ایمنی بدن به شمار می‌آید. همچنین عناب حاوی مقدار مناسبی پتاسیم است که نقش حیاتی در کنترل عضلات دارد و با داشتن کربوهیدرات‌هایی به شکل قندهای طبیعی، انرژی بدن شما را تامین می‌کند.
خواص عناب برای زنان
از خواص دیگر عناب می‌توان به خواص آن برای جلوگیری و درمان بیماری‌های رحم، گردن رحم و تخمدان‌ها مانند سرطان و افزایش قطر آندومتر رحم، سندرم پلی کیستیک تخمدان که مهمترین علل نازایی است و همچنین تنظیم سیکل سلولی اشاره کرد.
بنابراین خواص عناب برای زنان مربوط به رحم و تخمدان‌ها است که با ارتقای سلامت این اندام‌های داخلی به پیشگیری از سرطان و یا نازایی کمک می‌کند. به همین دلیل مصرف به‌اندازه عناب برای خانم‌ها و به‌خصوص خانم‌های جوانی که به دلیل ابتلا به سندرم پلی کیستیک تخمدان، قاعدگی نامنظمی دارند؛ ضروری است.که در مقاله خواص عناب و دانستنی‌های مفید آن تاکید شده است.
خواص عناب برای کبد
همانطور که گفته شد عناب علاوه بر فواید بسیار زیاد برای دستگاه گوارش، مشکلات قلبی، قند و انعقاد خون، خواص عناب برای سرماخوردگی نیز مطرح بوده، ضد التهاب و ضد سرطان بودن، پوست و مو، مشکلات رحم، دندان‌ها و آرامش‌بخشی برای پاکسازی کبد و تنظیم آنزیم‌های کبدی نیز بسیار مفید است و با کاهش میزان آنریم‌های کبدی که نشانگر آسیب‌های بافتی هستند؛ آن را در برابر بیماری‌های کبدی محافظت کرده و همچنین از کبد چرب جلوگیری و آن را درمان می‌کند.
به دلیل اینکه از خواص عناب برای کبد کاهش آنزیم‌های کبدی در خون است، بنابراین زمانی که می‌خواهید آزمایش آنزیم‌های کبدی را انجام دهید، بهتر است مصرف عناب را به مدت چند روز قطع نمایید تا جواب آزمایش شما دقیق‌تر باشد.
خواص عناب برای کلیه
این گیاه دارویی به علت دارا بودن خاصیت‌های متفاوت از جمله لعاب زیاد، باعث افزایش میزان مصرف آب شده و به دلیل افزایش ادرار در بیماری‌های کلیوی از جمله دفع سنگ‌های کلیه نیز بسیار مفید است. بنابراین یکی از مهمترین خواص عناب خشک برای کلیه کمک به دفع سنگ کلیه از طریق افزایش میزان ادرار در فرد است.
جالب است بدانید، در خانم‌هایی که به سوزش یا مشکلات خفیف عفونتی در واژن مبتلا هستند؛ مصرف عناب می‌تواند کمک‌کننده باشد؛ زیرا برای درمان عفونت‌های خفیف تنها مصرف آب زیاد و ادرار، می‌تواند به پاکسازی عفونت کمک کند. بنابراین یکی دیگر از خواص عناب خشک برای زنان ادرارآوری عناب و کمک به بهبود عفونت خفیف اندام تناسلی است.
کمک به کاهش خطر سرطان
عصاره عناب سرشار از فنولیک است که فعالیت آنتی اکسیدانی آن را افزایش می دهد. این بدان معناست که آنزیم های آنتی اکسیدانی موجود در عناب با سرعت بیشتری برای خلاص شدن از شر رادیکال های آزاد و کاهش خطر سرطان کار می کنند.تعداد کمی از مطالعات آزمایشگاهی وجود دارد که توانایی عصاره عناب را در جلوگیری از گسترش سلول های سرطانی ثابت کرده است. یک مطالعه انجام شده در دانشگاه کالابریا نشان داد که می تواند به طور موثری گسترش سلول های سرطانی بدخیم پستان را کاهش دهد و حتی آن ها را از بین ببرد. و در مقاله خواص عناب و دانستنی‌های مفید آن توضیح داده شده است.
فواید عناب برای کمک به درمان بی‌خوابی
عناب در طب سنتی چینی برای بهبود خواب و درمان بی خوابی استفاده شده است. این میوه حاوی ساپونین هایی است که اثر آرام بخشی و خواب آور دارند. مطالعات موش نشان می دهد که این ترکیبات به القای خواب کمک می کنند.نوشیدن یک فنجان چای عناب گرم درست قبل از رفتن به رختخواب می‌تواند خوابی آرام داشته باشد و به درمان بی‌خوابی کمک کند.
فواید عناب برای بهبود سلامت قلب
عناب سرشار از پتاسیم است و سدیم کمی دارد. پتاسیم رگ های خونی شما را شل می کند و به تنظیم سطح فشار خون کمک می کند.این میوه همچنین به عنوان یک عامل ضد آتروژن عمل می کند. از رسوب چربی و گرفتگی عروق شما جلوگیری می کند.همچنین مشخص شد که عناب به کاهش میزان چربی در خون نوجوانان چاق کمک کرده است. می تواند خطر بیماری قلبی را در نوجوانان کاهش دهد.
خاصیت عناب کمک به سلامت دستگاه گوارش
مصرف حداقل ۴۰ میلی گرم عناب در روز ممکن است سلامت دستگاه گوارش را تقویت کند. می تواند محیط کلی ناحیه گوارشی شما را بهبود بخشد. این میوه همچنین دارای مواد شیمیایی گیاهی مهمی است که می تواند برای سلامت کلی مفید باشد.در مطالعات موش، عصاره میوه عناب پتانسیل پیشگیری از زخم معده را دارد. مطالعات بیشتر برای درک این اثرات در انسان نیز ضروری است.
خاصیت عناب و برطرف کردن یبوست
به دلیل وجود فیبر در عناب، بهترین مورد برای یبوست است و به دلیل آنتی اکسیدان بالا برای سیستم گوارشی بدن خیلی استفاده می‌شود.که در مقاله خواص عناب و دانستنی‌های مفید آن اشاره شده است.
خاصیت عناب و تنظیم گردش خون
گردش خون بهینه به این معنی است که اندام‌های شما کاملاً اکسیژن دار هستند و به طور کلی احساس شادابی و انرژی می‌کنید. مصرف چند عناب در روز ایده خوبی است زیرا به تغذیه خون معروف است.
فواید عناب برای تقویت ایمنی
این میوه کوچک سرشار از ویتامین های A و C است که آنتی اکسیدان های قوی هستند. این مواد مغذی ضروری با آسیب های رادیکال های آزاد مبارزه می کنند که در غیر این صورت می توانند سیستم ایمنی را به خطر بیندازند و خطر ابتلا به سرطان، بیماری قلبی و پیری سریع را افزایش دهند.
این مواد مغذی با تنظیم تولید سیتوکین های التهابی به این امر دست می یابند.در مطالعات روی جوندگان، عصاره عناب برای سرکوب آزاد شدن هیستامین مشخص شد. هیستامین ترکیبی است که سلول ها در پاسخ به واکنش های التهابی آزاد می کنند. این میوه دارای خواص ضد حساسیت و جلوگیری از حساسیت مفرط است.
التهاب را کاهش می‌دهد
استفاده موضعی از عصاره عناب ممکن است به تسکین تعدادی از دردهای عضلانی و مفاصل کمک کند. روغن دانه عناب دارای خواص ضد التهابی است.
فواید عناب برای کاهش استرس و اضطراب
به طور سنتی از عناب برای درمان علائم استرس، اضطراب و افسردگی استفاده می شود. این میوه اثر آرام بخشی بر ذهن و بدن دارد.مطالعه‌ای که روی موش‌ها انجام شد نشان داد که عناب با مصرف دوزهای پایین‌تر اضطراب را کاهش می‌دهد و در صورت مصرف در دوزهای بالاتر اثر آرام‌بخشی دارد. هیچ مطالعه ای بر روی انسان انجام نشده است که شواهد قطعی برای همین موضوع ارائه دهد. اما خوردن یک مشت عناب در مواقعی که استرس خاصی دارید ضرری ندارد.
مهمترین خواص عناب بهبود استحکام استخوان
میوه عناب می تواند برای افراد مسن یا کسانی که استخوان های شکننده دارند مفید باشد. دارای غلظت بالایی از مواد معدنی مورد نیاز برای تشکیل استخوان است. این میوه کوچک پر از کلسیم و فسفر است که سلامت استخوان ها را ارتقا می دهد.
فواید عناب برای کمک به هضم
میوه عناب حاوی فیبر است که به تنظیم هضم کمک می کند. این ماده مغذی حرکات روده صاف و منظم را تضمین می کند. این میوه همچنین دارای خواص ضد باکتریایی است. این دارو علیه هلیکوباکتر پیلوری، باکتری هایی که مسئول بیماری های گوارشی مانند زخم معده و اسیدیته هستند، عمل می کند.
مهمترین خواص عناب کمک به حفظ وزن
میوه های عناب کالری کمی دارند و مطلقاً چربی ندارند. علاوه بر این، آنها دارای فیبر و پروتئین بالایی هستند. غذاهای غنی از پروتئین و فیبر باعث افزایش سیری می شوند و به طور بالقوه به حفظ وزن / کاهش وزن کمک می کنند. این میوه می تواند به سرعت شما را سیر کند و از تنقلات ناسالم بین وعده های غذایی جلوگیری کند.
کمک به سم‌زدایی خون
عناب دارای خواص ضد التهابی است. اینها ممکن است به سم زدایی خون کمک کنند. با این حال، هیچ تحقیقی برای حمایت از این موضوع وجود ندارد. مبارزه با التهاب می تواند راهی برای دفع سموم و تقویت ایمنی باشد. اما اطلاعات بیشتری در این زمینه لازم است.
مهمترین خواص عناب محافظت از آسیب مغزی
سلول های مغز با افزایش سن شروع به تحلیل می کنند. این امر خطر ابتلا به تعدادی از اختلالات عصبی را افزایش می دهد. عناب قادر است ذهن را آرام کند. مطالعات بیان می کنند که این میوه می تواند یک کاندید بالقوه در درمان بیماری های عصبی باشد.
عناب همچنین ممکن است عملکرد آستروسیت هایی را که مسئول محافظت از نورون ها هستند، بهبود بخشد.
خواص ضد میکروبی
میوه عناب می تواند به مبارزه با عفونت ها کمک کند زیرا سرشار از فیتوکمیکال های تقویت کننده سیستم ایمنی است. ثابت شده است که فلاونوئیدهای موجود در عناب عوامل ضد میکروبی قوی هستند. در واقع، عصاره اتانولی این میوه به درمان عفونت در کودکان کمک می کند.
همچنین، اسید بتولینیک موجود در عناب برای مبارزه با عفونت HIV و ویروس آنفلوانزا در مطالعات تجربی مشخص شده است.
مهمترین خواص عناب بهبود سلامت تخمدان
در مطالعه‌ای که توسط دانشگاه علوم پزشکی تهران (ایران) انجام شد، از یک محصول گیاهی عناب به نام شیلانوم برای درمان کیست تخمدان استفاده شد. در پایان مطالعه، آنها دریافتند که این فرمول طبیعی به اندازه قرص های ضد بارداری در درمان کیست تخمدان موثر است (معمولاً برای این بیماری تجویز می شوند). این فرمول همچنین عوارض جانبی نسبتاً کمتری ایجاد کرد. با این حال، مطالعات بیشتری با حجم نمونه بزرگتر توصیه می شود.