چگونه از آثار و برکات نماز بهره مند شویم؟

چگونه از آثار و برکات نماز بهره مند شویم؟

نـمـاز در لـغت به معناى پرستش ، نياز ،سجود، بندگى و اطاعت و اظـهـار بـندگى است. یک نوع ارتباط مستقیم بین فرد و خداوند است. در نماز فرد با خداوند صحبت می‌کند. در این فرایند خواهش‌ها، حمد و سپاس محضر خدا عرضه میشود. و تسبیح می‌گوید . پامیشا در مقاله چگونه از آثار و برکات نماز بهره مند شویم؟ درباره این ارتباط مستقیم توضیح می دهد.

آثار و برکات نماز

تجلی روح عبودیت و بندگی و ایستادن در جایگاه نیایش در نمازگزار، مهم‌ترین اثری است که دل و جان آدمی را با آفریننده هستی مرتبط می‌کند. انسان در پرتو این نورانیت، به آثار دیگری دست پیدا کند که به برخی از آنها اشاره می‌شود.

الف. آثار فردی

۱. نزدیکی معنوی به خدا

نماز موجب قرب معنوی است. به همین دلیل قصد قربت، از واجبات اصلی در آن است. پس مراد از قرب به خدا، نزدیکی مکانی و زمانی نیست. بلکه مراد این است که انسان در اثر حرکت اختیاری و انتخابی که دارد. با اعمال و کردار نیکو و دوری از هر زشتی و پلیدی به مقامی برسد. که مورد عنایت خاص الهی قرار گیرد به طوری که همه درخواست هایش به اجابت برسد.

۲. بازدارندگی از گناه

یکی از آثار نماز، پاک ‌زیستن و عدم ارتکاب زشتی‌هاست. چنان‌که قرآن به صراحت می‌فرماید: نماز از زشتی‌ها و منکرات باز می‌دارد».

امیرمؤمنان(علیه السلام) درباره این اثر خاص نماز فرموده است:

نماز گناهان را فرو می‌ریزد، همچون برگهایی که از درختان می افتند. رسول‌خدا(صلی الله علیه و آله) نماز را به چشمه آب گرمی تشبیه فرمود که مقابل در خانه مردی باشد و شبانه‌روزی پنج مرتبه خود را در آن بشوید. آیا بر بدن چنین کسی چرک و کثافتی باقی خواهد ماند؟

ممکن است گفته شود چگونه نماز انسان‌ها را از منکرات و زشتی‌ها باز می‌دارد، در حالی ‌که بسیاری از نمازگزاران این ‌چنین نیستند. در پاسخ باید گفت نماز در تعریف قرآنی‌اش، دارای مشخصه بازدارندگی است؛ چنان‌که در سوره طه هدف از نماز، یاد خدا دانسته شده است. اگر فردی بتواند این فلسفه را در روح و جان خویش تجلی دهد، از گناهان باز می‌ایستد؛ زیرا مقصود از ذکر تنها گفتن با زبان نیست؛ بلکه یاد خدا به هنگام اطاعت و معصیت است.

۳. آمرزش گناهان

خداوند درباره آمرزش گناهان به وسیله نماز فرموده است: در دو طرف روز و اوایل شب نماز را برپا دار؛ چرا که حسنات، سیئات و بدی‌ها را از بین ‌می‏برند». مقصود از حسنات که از بین ‌برنده بدی‌هاست. با توجه معنی آیه قران همان نماز است.

البته آمرزش گناهان مرتبط با حقوق مردم ، وابسته به رضایت صاحبان است. اهمیت حق‌الناس به اندازه‌ای است. که فقها در تزاحم نماز با حق‌الناس نوشته‌اند: «اگر در وسعت وقت مشغول نماز باشد و طلبکار، طلب خود را از او مطالبه کند، چنان‌چه بتواند در بین نماز طلب او را بدهد، باید در همان حال بپردازد. و اگر بدون شکستن نماز، دادن طلب او ممکن نیست، باید نماز را بشکند. و طلب او را بدهد، بعد نماز را بخواند».

۴. آرامش

یکی از آثار نماز، آرامش روح و روان است. بهترین راه آرامش، توجه به مالکیت الهی و یاد قیامت است. قرآن کریم پس از مژده به صابران، در وصف آنها می‌فرماید: «آنها کسانی هستند که به هنگام رویارویی با ناملایمات می‌گویند: إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ‏؛[21] ما مملوک خداییم و به سوی او باز می‌گردیم» این مسأله، نهایت آرامش برای آنهاست؛.

زیرا فردی که خود و همه وابستگانش را در ملکیت خدا می‌داند. از اینکه مالک اصلی آنچه را به او بخشیده، باز پس گرفته است. دچار نگرانی نمی‌‌شود. زیرا ایمان دارد که مالک هستی حق دارد هر گونه مایل است. در ملک‌اش تصرف کند. نمازگزار در نیایش خود با خداوند هر دو جهت را یادآور می‌شود. یعنی با جمله «الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ» به مالکیت و ربوبیت مطلقه خداوند به همه جهانیان اعتراف می‌کند. و در آیه «مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ» قیامت را یادآور می‌شود.

5. دریافت پاداش

قرآن کریم برای مؤمنان رستگار صفاتی ذکر نموده است. که دو صفت از آنها درباره نمازگزارانی است. که افزون بر خشوع در نماز، بر انجام درست آن مراقبت می‌کنند. و در پاداش آنها می‌فرماید: آنها بهشت برین را ارث می‌برند و جاودانه در آن خواهند ماند». چنان‌که در آیه‌ای دیگر مداومت بر انجام نماز و مواظبت بر آن را در کنار صفاتی همانند پاکدامنی و امانتداری، موجب بهره‌مندی از زندگی باکرامت در باغ‌های بهشتی قرار داده است.

ب. آثار اجتماعی

یکی از ویژگی‌های احکام عبادی در دین مبین اسلام، هماهنگی آنها با تکالیف اجتماعی است. برپایی نماز به جماعت، بیانگر این است. که نماز که در صدر عبادات است. با حضور اجتماعی همراه است. به دلیل همین رابطه نماز با تکالیف اجتماعی است که قرآن به مسلمانان تعلیم می‌دهد. در صحنه نبرد نیز نماز را با کیفیت خاص خود انجام دهند.

1. استقامت

امام صادق(علیه السلام) فرموده است: «هر وقت امری و پیشامدی، امام علی(علیه السلام) را به وحشت می‌انداخت. بر می‌خاست و به نماز می‌ایستاد و می‌فرمود: اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ؛ از صبر و نماز کمک بگیرید».

۲. اتحاد و یکپارچگی

نماز، جلوه زیبای همبستگی صفوف مؤمنان است. نمازگزار در قرائت سوره حمد، مؤمنان را در کنار خویش می‌بیند. و در نیایش با خدای یکتا می‌گوید. تنها تو را می‌پرستیم و تنها از تو یاری می‌جوییم. ما را به راه راست هدایت کن. و در پایان نماز به همه بندگان صالح سلام می‌فرستد. تا به این وسیله ارادت قلبی خود را تقدیم آنان کند.ا

نماز موجب تمرکز و باعث ایجاد انگیزه و افزایش سعی و تلاش در مسیر حل مشکلات زندگی می شود.

خداوند در قرآن مي فرمايد که: پيوسته به ياد من باشيد تا شما را مورد رحمت خود قرار دهم.

نماز ياد خداست:

خداوند به حضرت موسي مي فرمايد براي ياد من نماز را به پا دار. نماز ذکر قلبي است. که با روش مخصوص ياد خداوند را در ما زنده مي کند. و با شيوه اي ابتکاري که اعضاي بدن انسان از موي سر تا نوک پا در آن نقش دارند. هنگام وضو هم روي سر را مسح مي کنيم و هم روي پا را، هنگام سجده هم پيشاني روي زمين قرار مي گيرد. و هم انگشت پا، هم زبان حرکت مي کند و هم دل به ياد اوست .

نماز تشکر از خداوند است:

يکي ديگر از اسرار نماز تشکر از خداوند است.در اين مورد بايد اشاره کرد به قرآن که در آن آمده است: ستايش و عبادت کنيد پروردگاري را که شما و نياکان شما را آفريد ، هستي شما و همه از اوست پس شايسته است که ما به خاطر اين همه نعمت از ولي نعمتمان که خداوند است تشکر کنيم و براي تشکر از پروردگار چه عمل و حرکتي بهتر از نماز که دستور خداست سراغ داريد؟

نماز روش مستقيم است:

ما در نماز خود هر روز از خداوند خواهش مي کنيم. که راه مستقيم را به ما نشان دهد. و به راستي که فقط خداوند است. که مي تواند با تدبير و خرد خويش به ما کمک کند. تا راه را از بي راه بشناسيم.

نماز يک معامله پر سود است:

خداوند در قرآن مي فرمايد که: پيوسته به ياد من باشيد تا شما را مورد رحمت خود قرار دهم. ياد کردن ما از خداوند براي او که مالک جهان است. سودي ندارد. ولي يادي که خداوند از ما مي کند. موجب رستگاري و پيروزي ما در کارهايمان است. و به واسطه نماز است. که لغزش ها و خطا هاي ما را مي بخشد. دعاي ما را مستجاب مي کند. گره از کارهاي ما باز مي کند. موجب پيشرفت در کارهايمان مي شود. يکی از صفات خدا غني است. که به معناي بی نياز است. يعني خداوند بي نياز از هرچيز و موجودي است. زيرا او خالق است و ما مخلوق او هستیم.

نماز دریافت آرامش است:

از جمله مشکلاتی که دنياي علم وصنعت امروزه با آن مواجه شد. و نتوانست آن را حل کند. همان مشکل برقراری آرامش در روح و روان آدم هاست. بي شک آمار و اخباري که از مناطق مختلف اين کره خاکی هر روزه به گوش مي رسد. وشامل بيماريهاي روحي رواني ومصرف داروهای اعصاب فراوانی است. در حالی که با ياد خدا و ايمان راسخ به او که به واسطه نماز ممکن است.

نمازدرگاه لطفی است که بر روي همه باز است:

خداوند متعال دارای لطف ورحمتي نا محدود و تمام نشدنی است. این لطف خود را به ديگران بی منت مي رساند. البته افرادي هم هستند. که فقط براي رضاي خدا وجلب رضايت خداوند به مردم کمک مي کنند. که در چنين افرادي هم نماز جز اصلي ترين برنامه هاي آنهاست.

سخن پایانی

پامیشا در مقاله چگونه از آثار و برکات نماز بهره مند شویم؟ توضیح می دهد. که نماز وسیله پرورش فضایل اخلاقی و تکامل معنوی انسان است. هنگامی که انسان به نماز می ایستد. گویی در اقلیم دیگری گام می نهد. سرزمین متفاوت و دور از زشتی ها .انسان در نماز ، پرواز میکند. آسمانها را در می نوردد. و حصارها را می شکند و با فرشتگان همراز و همصدا می شود. بنابراین نماز ، عملی است ، که تکامل معنوی انسان را به دنبال دارد. و انسان را قادر می سازد. که در سایه ی تعلیم والای آن صفات و فضایل پاک اخلاقی را در ضمیر خویش پرورش دهد. و دارای صفاتی شود که مورد رضایت خدا و بندگان خدا است. 

ن.