تعریف بیمه و مفاهیم و اصطلاحات تخصصی آن
بیمه یک محصول غیر قابل لمس است. که برای آشنایی با آن باید اصطلاحات تخصصی بیمه را بدانید. برای برخی افراد ممکن است اتفاق بیافتد که هنگام تهیه بیمه‌نامه با مشکلات لغاتی مواجه شوند. و نتوانند، برخی لغات را درک کنند. درک اصطلاحات بیمه دارای اهمیت زیادی است. اما اینکه تعریف بیمه و مفاهیم و اصطلاحات تخصصی آن چیست؟ و چرا باید با اصطلاحات بیمه ای آشنا باشیم؟
در این مطلب برخی از اصطلاحات بیمه‌ای را توضیح خواهیم داد. با پامیشا همراه باشید.
اهمیت آشنایی با اصطلاحات تخصصی بیمه
افراد در دوران زندگی خود با خطرات مختلفی مواجه خواهند شد. تهیه بیمه، راهی برای جبران خسارت‌های احتمالی است؛ شما خود و اموال خود را بیمه می‌کنید. برخی از اصطلاحات پایه‌ای بیمه به شرح زیر است:
بیمه چیست؟
یک قرارداد بین بیمه‌گر و بیمه‌گزار است که با توجه به آن، بیمه‌گر با دریافت حق بیمه از بیمه‌گزار به مدت معین و با توجه به تعهدات خود به جبران خسارت مالی و جانی می‌پردازد.
بیمه‌گر
شخصیت حقوقی است. که در مقابل دریافت حق بیمه، متعهد به جبران خسارت معینی در وقوع حادثه در چهار چوب قرارداد، بر عهده می‌گیرد. در حقیقت سازمان‌ها و موسسه‌هایی که به عنوان بیمه‌گر در حال فعالیت هستند، خدمات بیمه‌ای را ارائه می‌کنند.
بیمه‌گزار کیست؟
بیمه‌گزار یک شخص حقیقی یا حقوقی است. که با پرداخت حق بیمه، خدمات و پوشش‌های مختلفی را از بیمه‌گر دریافت خواهد کرد. در اکثر مواقع بیمه‌گزار همان بیمه شده است. این خدمات و پوشش‌ها از اموال و جان بیمه‌گزار حمایت می‌کند. و به جبران خسارت می‌پردازد. در حقیقت با پرداخت حق بیمه مسئولیت مالی یا جانی در مقابل زیان به اشخاص ثالث در مقابل حوادث تحت پوشش بیمه‌گر قرار می‌گیرد. بیمه‌گزار می‌تواند شخص یا موسسه یا سازمانی باشد. که برای بیمه خود یا افراد دیگر اقدام می‌کند.
بیمه‌شده به چه کسی گفته می‌شود؟
در برخی از بیمه نامه‌ها و مفاهیم تخصصی بیمه، بیمه‌گزار با بیمه‌شده متفاوت است. بیمه‌شده شخصی است. که احتمال وقوع خطرات مشمول بیمه نامه برای جان و مال او دلیلی برای منعقد کردن قرارداد بیمه است. بیمه‌شده در برخی بیمه‌نامه‌ها انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
بیمه شده اصلی:
این فرد در راس مقررات بیمه خدمات درمانی است و با پرداخت حق بیمه، مشمول استفاده از مزیت‌های بیمه خدمات درمانی خواهد شد.
بیمه‌شده تبعی:
در اصطلاحات تخصصی بیمه، اصطلاح بیمه‌شده تبعی به شخص یا اشخاص خانواده که به تبع سرپرست و کفالت بیمه‌شده اصلی از مزایا بیمه درمان استفاده می‌کنند، تعلق می‌گیرد.
بیمه شده تبعی ۱:
این اصطلاح بیمه‌ای به حداکثر افراد خانوار که مشمول قانون دریافت رایانه می‌شوند، گفته می‌شود.
بیمه‌شده تبعی ۲:
فرزند چهارم به بعد پدر و مادر که تحت سرپرستی بیمه‌شده اصلی باشند، یا فرزندان اول تا سوم که از سن شمول استفاده از یارانه خارج شده باشند، بیمه‌شده تبعی ۲ اطلاق می‌شوند.
بیمه نامه چیست؟
یکی از اصطلاحات تخصصی بیمه، واژه بیمه‌نامه است که بیمه‌گر در طرح‌ها و پوشش‌های مختلف ارائه می‌کند.
بیمه نامه یک قرارداد یا سند حقوقی است که بین بیمه‌گر و بیمه‌گزار منعقد می‌شود و با پرداخت حق بیمه از سوی بیمه‌گزار، بیمه‌گر را موظف به انجام تعهدات مفاد مندرج در قرارداد، می‌کند. همچنین شرایط عمومی، شرایط خصوصی و شرایط ویژه حاکم بر قرارداد را شرایط سه گانه بیمه نامه می‌دانند.
حق بیمه در بیمه نامه
یکی دیگر از اصطلاحات تخصصی حق بیمه است که افراد زیادی از این اصطلاح استفاده می‌کنند. حق بیمه به پول یا وجهی گفته می‌شود که بیمه‌گزار به بیمه‌گر پرداخت می‌کند تا در مقابل آن در برابر خطرات و موضوع بیمه نامه مد نظر خود تحت حمایت باشد.
مبلغ حق بیمه با توجه به میزان خطر، سرمایه بیمه‌شده، مدت بیمه نامه و شرایط فیزیکی بیمه تعیین می‌شود. به عبارت دیگر، می‌توان گفت عامل‌های موثر در نحوه محاسبه حق بیمه، ارزش یا سرمایه مورد بیمه، مدت یا زمانی است که بیمه‌گر متعهد می‌شود، خسارت‌های موضوع بیمه نامه را جبران کند. همچنین میزان خطر در محاسبه و نرخ تعیین حق بیمه تاثیر گذار است.
پوشش بیمه‌ای
پوشش بیمه همان میزان ریسکی است که بیمه‌گر با دریافت حق بیمه موظف به خدمات رسانی و تحت پوشش قراردادن بیمه‌گزار است. در حقیقت استفاده از پوشش بیمه، تضمینی برای بیمه‌گزار است که با پرداخت حق بیمه به وی داده می‌شود.
پوشش‌های اضافی
در برخی از بیمه‌نامه‌ها با توجه به پوشش‌های اصلی، پوشش اضافی هم قابل خریداری است که با پرداخت حق بیمه بیشتر امکان پذیر است.
فرانشیز در بیمه
بیمه‌شده باید در زمان دریافت خدمات بیمه‌ای خود، بخشی از هزینه‌ها را پرداخت کند که به آن فرانشیز بیمه، می‌گویند. میزان فرانشیز سالانه با پیشنهاد شورای عالی بیمه و تصویب هئیت وزیران مشخص می‌شود.
ریسک یا خطر در بیمه نامه
ریسک در بیمه جزو اصطلاحات تخصصی بیمه است. حادثه یا رویدادی که وقوع آن با ذهنیت بیمه‌گزار و بیمه‌گر ارتباط نداشته و تحقق آن باعث خسارت جانی یا مالی به بیمه‌گزار شود را خطر یا ریسک بیمه می‌گویند.
به طور مثال: حادثه تصادف در بیمه اتومبیل، آتش سوزی و بیمه مسئولیت در قبال کارکنان را می‌توان از جمله این موارد دانست.
سرمایه یا ارزش مورد بیمه
سرمایه مورد بیمه در بیمه عمر و حوادث یا در بیمه‌های اشیا، به طور کلی سقف مشخصی دارد. بیمه‌گر متناسب با آن قرارداد بیمه را منعقد می‌کند. به طور کلی، سقف تعهدات بیمه‌گر همان ارزش بیمه یا سرمایه مورد است و واحد ارزش گذاری سرمایه بیمه‌شده، پول رسمی کشور است.
فرم پیشنهاد بیمه
فرم پیشنهاد بیمه، در واقع همان فرم تقاضای بیمه است که به صورت چاپی در اختیار بیمه‌گزار قرار می‌گیرد. بیمه‌گزار، هنگام درخواست بیمه‌نامه باید فرم پیشنهاد را پر کند و به نماینده بیمه یا بیمه‌گر تحویل دهد. همچنین، نیاز است که در انتهای اطلاعات وارد شده امضای بیمه‌گزار منعقد شود.
اصطلاحات حقوقی در بیمه
در مفاهیم تخصصی بیمه، برخی اصطلاحات حقوقی وجود دارند که عبارتند از:
- قصد
- اهلیت
- خسارت
- مقصر
- اصل غرامت
- تعریف قصد
قصد:
عبارت است از تصمیم به ایجاد و انجام عمل مورد تصور که منظور در این جا عقد قرار داد بیمه است.
اهلیت در بیمه:
تعریف اهلیت یعنی داشتن رشد و عقل که در صنعت بیمه، بیشتر برای بیمه‌گزار که دارای شخصیت حقیقی است، صدق می‌کند. در حقیقت اهلیت به توانایی فرد در انجام امور اقتصادی و حقوقی خود گفته‌می‌شود.
خسارت:
این عبارت هم مانند سایر اصطلاحات تخصصی بیمه تعریف حقوقی دارد. خسارت عبارت است از زیان وارد شده به اموال و جان افراد که ناشی از حادثه است. مسئولیت مدنی شخص یا اشخاص وابسته در اثر مخاطرات ناشی از فعل آنان به دیگران که به محض تحقق خطر یا حادثه تحت پوشش قرارداد بیمه قابل رسیدگی و پرداخت در وجه بیمه‌گزار است.
مقصر:
هنگامی که شخصی در اعمال و رفتار خود احتیاط یا حرم معمول را رعایت نکند و موجب زیان برای فرد دیگری شود، مقصر شناخته شده و باید جبران خسارت کند.
اصل غرامت:
جبران خسارت در هیچ مورد از میزان زیان به بیمه‌گزار در وقوع خسارت تجاوز نمی‌کند. تعریف اصل غرامت برای بیمه نامه‌های اموال است و شامل بیمه‌های اشخاص نیست.
استثنائات بیمه:
هر یک از بیمه نامه‌هایی که صادر می‌شود با توجه به میزان ریسک برای بیمه‌گر استثنائاتی خواهد داشت. در حقیقیت در مفاهیم تخصصی بیمه، بخشی از وقایع که از تعهد بیمه‌گر خارج هستند و تحت پوشش قرار نمی‌گیرند که به آن استثنائات بیمه گفته می‌شود.
سخن پایانی
همان‌طور که در این متن تعریف بیمه و مفاهیم و اصطلاحات تخصصی آن مشاهده شد. برخی از اصطلاحات تخصصی بیمه را توضیح دادیم. هنگام خرید بیمه‌نامه بهتر است. که هر اصطلاح را که متوجه نمی‌شوید، از مشاوره بیمه و کارشناس بیمه بپرسید تا با دید بهتر بیمه نامه را تهیه کنید.